Yeraltı Radarı (GPR: Ground Penetrating Radar) veya daha sık kullanılan ismi ile Jeoradar (Georadar veya Yer Radarı), çoğu jeofizik arama yöntemleri gibi yeraltını kazısız olarak radar dalgaları ile haritalamaya yarayan bir jeofizik metottur.

KULLANIM ALANLARI

Yeraltı Radarı, UHF/VHF frekanslarında (mikrodalga / microwave bandında) elektromanyetik (EM) yayılım kullanarak ölçü alır. Yerbilimlerinde GPR / Jeoradar taraması :

• Kaya,
• Toprak,
• Kum ve Genç Çökeller,
• Buz / Buzul,
• Tatlı Su,
• Asfalt / Kaldırım,
• Demiryolları / Tünel,

ortamlarında kullanılabilmektedir. Son yıllarda gelişen teknoloji ile yeraltı arkeolojik yapı ve eserlerin hasarsız tespit edilmesinde (Arkeojeofizik) tüm dünyada sıklıkla başvurulan en önemli jeofizik yöntemlerden biridir.

GPR ölçüm düzeneğinde alıcı ve verici antenler veya her ikisinin birarada bulunduğu tek bir kutu düzeneği kullanılmaktadır. Verici anten yeraltına yüksek frekansta (genelde polarize olmuş) kısa sinyal halinde radyo dalgaları gönderir. Gönderilen dalga yeriçinde gömülü bir nesneye veya di-elektrik sabiti farklılaşan katman / seviye sınırına rastladığında, alıcı anten bu yüzeylerden yansıyan dalgalardaki varyasyonları kaydeder. Bu sebeple GPR tekniği aslında Sismik Yansıma tekniğine benzemektedir; ancak kaynak akustik değil, EM enerjidir ve sismik metodta kullanılan "akustik empedans" yerine farklı "di-elektrik sabitleri" ölçülmektedir.

Tespit Mühendislik olarak gerçekleştirdiğimiz arkeojeofizik / arkeometrik yeraltı haritalama çalışmalarında, GPR verisinin konusunda uzman mühendisler tarafından işlendiğinde lokal koordinatlardaki hata payının maksimum ± 5 cm civarında olduğu defalarca kanıtlanmıştır (örneğin; 3 metre derindeki gömülü bir yapının yeri ± 5cm hata ile bulunmaktadır). Daha yüksek çözünürlükteki ekipmanlar yardımı ile tarihi yapılar içlerinde gerçekleştirilen ölçümlerde ise söz konusu yapılara hasar verilmeden yığma temel özellikleri, varsa pabuç, çıkıntı, sömel, yatay ağaç veya taş hatıl, döşeme temel taşlarının ayrıntılı haritalanması mümkün hale gelmiştir. Ayrıca Yapı Radarları ile tarihi yapılarda güçlendirme amacıyla kullanılan sistemlerin ve özellikle yapı içi metal (kenet, gergi demirleri, demir hatıl ve benzeri) donatıların ayrıntılı haritalanması, vb. mümkündür. Tarihi yapılarda gerçekleştirdiğimiz yapı haritalama çalışmalarında derinlik ve lokasyonlardaki doğruluk oranı "cm altı" seviyededir.